A cooperação internacional na agricultura haitiana: um konbit para o desenvolvimento territorial

Carregando...
Imagem de Miniatura

Data

2016-03-24

Autores

Bezerra, Livia Morena Brantes [UNESP]

Título da Revista

ISSN da Revista

Título de Volume

Editor

Universidade Estadual Paulista (Unesp)

Resumo

No contexto econômico e político em que se encontra o Haiti nos dias atuais, a ajuda que se oferece ali está diretamente ligada ao projeto de sociedade que pretende se desenvolver e esse espaço está em disputa. A agricultura haitiana absorve grandes esforços na recuperação do país, embora esses esforços sejam pouco eficientes na promoção da soberania alimentar naquele país. Para entender qual papel desempenham as diversas concepções de cooperação internacional e qual seus efeitos sobre a vida das pessoas, fizemos um resgate histórico da situação haitiana, abordando a forma como se deu a ocupação e colonização da ilha, os reflexos da primeira revolução vitoriosa de trabalhadores escravizados e como se desenvolveu o capitalismo dependente haitiano. A forma violenta como foi implantado, por meio de endividamento, golpes de estado e da longa ditadura Duvalier, excluiu uma grande massa de trabalhadores desse processo, que se concentraram nas montanhas, a garantir seu sustento, ou migraram, para garantir a reprodução de sua vida. A agricultura desenvolvida nos montes é dependente da natureza, pois as tecnologias não estão disponíveis para implantação nas pequenas posses haitianas, ela por sua vez dá sinais de esgotamento, iminência da catástrofe. Para garantir sua sobrevivência, as formas de organização do povo haitiano e sua cultura em si, o Kreyol, o Vodou e o Lakou, podem ser importantes instrumentos para construção da resistência haitiana, desde que organizados sob uma perspectiva libertadora, e não opressora, como já foram utilizados em outras épocas. É preciso reconhecê-los e valorizá-los. A atuação Internacional no Haiti tem sido contestada, principalmente quanto ao seu papel reconstrutor, tão clamado, mas raramente realizado. As ONGs e a Internacional Comunitária, trabalhando para diminuir a precariedade em que vive o povo haitiano, aplacando a opressão típica do capital, funcionam como instrumentos comunitários do neoliberalismo e não como fontes de recursos e formação capazes de influenciar na resistência haitiana. O conjunto de países do Sul também influencia nesse cenário, fornecendo contingentes militares para manutenção da Ordem, através das Missões das Nações Unidas. Os movimentos sociais, por sua vez, entendendo que deve haver uma crescente solidariedade entre os povos, buscam exercitá-la, estabelecendo laços entre si e trocando experiências, capacidades, formação e trabalho. Assim nasce a Via Campesina, e assim se estabelece na América Latina, e especialmente no Haiti. Essa é a grande diferença entre as ações empregadas pela cooperação internacional e a solidariedade proletária: as intenções, práticas e objetivos.
En el contexto económico y político en que se encuentra Haití actualmente, la ayuda que se ofrece allí está directamente enlazada al proyecto de sociedad que se busca desarrollar y ese espacio está en disputa. La agricultura haitiana absorbe grandes esfuerzos en la recuperación del país, aún que ellos sean poco eficaces en la búsqueda de la soberanía alimentar en aquel país. Para comprender cuál es el juego de roles de los diversos conceptos de cooperación internacional y cual son sus efectos sobre la vida de las personas, hicimos un rescate histórico de la situación haitiana, como se pasan la ocupación y la colonización de la isla, los reflejos de la primera revolución victoriosa de trabajadores esclavizados y como se desarrolló el capitalismo dependiente haitiano. La forma violenta como fue implantado, por medio del endeudamiento, golpes de estado y de la longa dictadura Duvalier, excluyó una gran masa de trabajadores, que se concentraran en las montañas, a garantizar su sustento, o migraran, para asegurar la reproducción de su vida. La agricultura hecha en los montes es dependiente de la naturaleza, porque las tecnologías no están disponibles en las pequeñas tenencias haitianas, ella por su parte da señales de agotamiento, inminencia de la catástrofe. Para garantizar su sobrevivencia, las formas de organización del pueblo haitiano e su cultura en si, el Kreyol, el Vodou y el Lakou, poden ser importantes instrumentos para la construcción de la resistencia haitiana, siempre que organizados bajo una perspectiva libertadora, y no opresora, como han sido ya utilizados. Se hace necesario reconocerlos y valorizarlos. La actuación internacional en Haití ha sido contestada, principalmente cuanto a su rol reconstructor, tan clamado, pero raramente cumplido. Las ONGs y la Internacional Comunitaria, trabajando para disminuir la precariedad en que vive el pueblo haitiano, apaciguando la opresión típica del capital, funcionan como instrumentos comunitarios del neoliberalismo y no como fuentes de recursos y formación capaces de influenciar la resistencia haitiana. El conjunto de países del Sur también influencia este escenario, forneciendo contingentes militares para manutención de la orden, por medio de las Misiones de las Naciones Unidas. Los movimientos sociales, por su lado, comprendiendo que debe haber una creciente solidaridad entre los pueblos, buscan ejercitarla, estableciendo lazos entre si y cambiando experiencias, capacidades, formación y trabajo. Así nasce la Vía Campesina, y así se establece en la América Latina, y especialmente en Haití. Esa es la gran diferencia entre las acciones empleadas por la cooperación internacional y la solidaridad proletaria: las intenciones, prácticas y objetivos.
Nan contèks ekonomik ak politik nap jwenn Ayiti jounen jodiya, èd yo konn ofri là ap liye dirèkman nan pwojè sosiyete yo vle devlople epi espas sa a se an diskisyon li ye. Agrikilti ayisyen an absòbe anpil jefò nan rekiperasyon peyi a, malgre jefò sa yo pa tèlman efikaz pou ankoraje soverente alimantè nan peyi a. Pou nou kapab konpran ki wòl jwe pliziè pwen de vi sou kowoperasyon entenasyonal la epi ki efè yo genyen nan lavi moun yo, nou fè yon revizyon istorik sou sitiasyon ayisyen, ki abòde jann okipasyon ak kolonizasyon te fè nan zile a, refleksyon pou la premye revolisyon viktorye fèt pou travayè esklav yo epi koman kapitalis depandan ayisyen an te devlope. Jan violan li te deplwaye, a dèt, koudetà epi long diktati Duvalier, tout sa yo mete deyò yon gwo mas travayè, ki te konsantre nan mòn yo, oubyen yo te migre, pou garanti mwayen pou yo viv. Agrikilti kap devlope nan mòn yo se depandan lanati li ye, paske teknoloji yo pa disponib pou yo mete kanpe li nan ti pòs tè ayisyen. Mètnan agrikilti sa a bay si fatig, iminans catastwòf la. Pou garanti mwayen pou yo viv, fòm oganizasyon pèp ayisyen yo ak kilti tèt li, Kreyol, Vodou ak Lakou, se zouti enpòtan pou konstwi rezistans ayisyen, depi yo oganize nan yon pèrspektiv liberasyon, pa de opresyon, tankou yo te itilize nan tann ki sot pase yo. Fòk nou rekonèt epi valorize yo. Prezans entenasyonal an Ayiti lap defye, sitou sou wòl li jwe nan rekonstriksyon, wòl yo pwoklame, men yo pajanm reyalize. ONG yo ak Entenasyonal Kominote, kap travay pou diminye prekarizasyon lavi pèp ayisyen, ap apeze opresyon tipik kapital la, fonksyone tankou zouti kominote por neyoliberalism La, epi yo pa sous finansman ak fòmasyon, ki kapab fè enfliyans resistans ayisyen an. Ensenble peyi Sid yo kapab enfliyans peyizaj sa a, depi yap voye kontenjan militè yo pou yo antretyen lòd la, atravè Misyon Nasyonzini yo.Pandan sa a, Mouvman Sosyal yo ki konpran ke fòk fè pouse solidarite ant pèp yo, yo chèche egzèsis li, yap etabli lyen ant yo epi yap chanje eksperians, kapasite, fòmasyon ak travay. Se konsa Via Campesina te ne, epi se konsa li etabli nan Amerik Latin nan, espesyalman an Ayiti. Se sa yo ki gwo diferans ant aksyon ki emplwaye pou kowoperasyon entenasyonal la ak solidarite ouvriye yo: entansyon, pratik ak objèktif yo.
In the economical and political context in which we found Haiti nowadays, the help offered there is directly linked to the project of society intended to be developed, and this space is in dispute. The Haitian agriculture absorbs great efforts in the recovery of the country, although these efforts tend to be inefficient in the promotion of the food sovereignty there. To understand the role of a variety of conceptions of international cooperation and what are their effects over the life of the people, we have make a historical rescue of the Haitian situation, addressing the way how occupation and colonization of the island occurred, the reflections of the first victorious revolution of slavered workers and how has the Haitian dependent capitalism developed. The violent way it was implemented, through debt, coups d’état, and with the long Duvalier dictatorship, excluded a great mass of workers, who concentrated in the mountains, ensuring their livelihood, or migrated ensuring the reproduction of their lives. The agriculture they develop in the mountains depends on the nature, once the technologies are not available to be used in the little Haitian ownerships. Meanwhile, nature gives signs of exhaustion, impending catastrophe. In order to guarantee their survival, the ways Haitian people organize themselves and their culture itself, the Kreyol, the Vodou and the Lakou, can be important instruments to build the Haitian resistance, if they’re organized by a liberating perspective, not oppressing, like it was used in the past. We need to recognize them and enrich them. The international acting in Haiti has been contested, mainly because it's rebuilding so claimed role is rarely accomplished. The NGOs and the Communal International, working to reduce the precariousness in which Haitian people live, placating typical oppression of capital, behave like communal instruments of neoliberalism and not like funding and education sources, capable of actuate in the Haitian resistance. The ensemble of the South countries also accounts for this scenario, sending military contingents to maintain the order, through United Nations Missions. Meanwhile, social movements, knowing that there must be a growing solidarity between the people, search to exercise it, establishing links between them and exchanging experiences, capacities, education and work. That is how Via Campesina is born, and that is how it establishes through Latin America, especially in Haiti. Those are the great differences between the actions employed by the international cooperation and the proletarian solidarity: the intentions, the actions and the goals.

Descrição

Palavras-chave

Agriculture – Haiti, Haiti – agricultural economics, Haiti – rural development, Via Campesina, Agriculture – international cooperation, Agricultura – Haiti, Agricultura – cooperação internacional, Haiti – economia agrícola, Haiti – desenvolvimento rural, Agricultura – cooperación internacional, Haití – economía agrícola, Haití – desarrollo rural

Como citar